بررسی تطبیقی سلسله ی کیانیان در شاهنامه (از پادشاهی کیقباد تا پایان داستان بیژن و منیزه) با کتب تاریخی قرون چهارم وپنجم هجری

چکیده: کیانیان مردمی آریایی نژاد هستند که پس از کوچ از سرزمین اصلی خود از دیگر هم نوعان خود جدا گردیده و در قسمت شرق و شمال شرق ایران باستان،در اطراف بلخ و سیحون ساکن گردیدند. دسته ی دیگر از این قوم در ناحیه ی هند وچین ساکن شدند.در شاهنامه ی فردوسی،تاریخ جدایی این اقوام،از زمان تقسیم بندی جهان توسط فریدون که روم و خاور را به سلم،توران و چین را به تور و ایران را به ایرج بخشید،آغاز می شود.پس از پایان دوران کاملاٌاساطیری شاهنامه،یعنی دوره ی پیشدادیان،وارد دوره ی کیان می شویم.اینان در واقع شاهان تاریخی هستند که بسیاری از داستان ها و افسانه ها،گذشت ایّام،نقل شفاهی رویدادها و تأثیر داستان های سلسله های هخامنشی،اشکانی و ساسانی،سبب گردیده است که واقعیت تاریخی آنان در هاله ای از ابهام قرار گیرد.در این میان،دوران پادشاهی کیقباد،کیکاووس و کیخسرو خود دوره ی مشخصّی از تاریخ کیانیان است.تواریخ متعدد قرون 4 و5 اسلامی و همچنین شاهنامه ی فردوسی با استفاده از منابعی کم وبیش مشابه به نقل رویدادهایی از روزگار هر یک از این شاهان پرداخته اند.آنچه در یک نگاه کلی می توان در مقایسه ی شاهنامه و تاریخ دریافت؛این است که تاریخ نویسان مختلف،البتّه با مراتب متفاوتی از دقّت به نقل آزادانه ای از رویدادها پرداخته اند؛امّا فردوسی در نقل چهارچوب رویدادها کاملاٌ پایبند منابع خود می باشد؛ضمن این که در شاهنامه به پاره ای رویدادها و داستان ها بر می خوریم که در دیگر تواریخ،ذکری از آن ها به میان نیامده است. در این جستار با استفاده از شاهنامه،منابع تاریخی هم عصر آن و پژوهش های اخیر به مقایسه ی روایات مختلف از ابتدای کیانیان تا پایان داستان بیژن و منیژه می پردازیم و جنبه های تاریخی کیانیان در شاهنامه را دقیق تر بررسی می نماییم.